ਉੱਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ FDA ਦਾ ਹੁਕਮ ਬੇਅਸਰ, ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ
ਦੇਹਰਾਦੂਨ – ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਫ ਸੀਰਪ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ (ਐਫਡੀਏ) ਨੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਫ ਸੀਰਪ ਸਿਰਫ ਰਜਿਸਟਰਡ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਲਿਖੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਦੇਣ।
ਪਰ ਇਹ ਹੁਕਮ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕਫ ਸੀਰਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵੇਚੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਪਰਚੀਆਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸੀਰਪ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦਿਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਦੇ ਸੰਵਾਦਾਤਾ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਸਵੇਰੇ ਪੌਣੇ ਪੰਜ ਵਜੇ ਕਾਂਵਲੀ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਨੌਜਵਾਨ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਫ ਸੀਰਪ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਖਾਂਸੀ ਹੈ, ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ? ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਂ, ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇੱਥੇ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਵੀ ਖਾਂਸੀ ਦਾ ਸੀਰਪ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਲੀਵਾਲਾ ਚੌਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਕੈਮਿਸਟ ਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖਾਂਸੀ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਤੁਰੰਤ ਸੀਰਪ ਉਠਾ ਕੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ 70 ਰੁਪਏ।
ਚਕਰਾਤਾ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਇਕ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਸੀਰਪ ਮੰਗਣ ‘ਤੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਸੀਰਪ ਦੀ ਬੋਤਲ ਚੁੱਕ ਕੇ ਕਾਊਂਟਰ ‘ਤੇ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੈ ਜਾਓ, ਵਧੀਆ ਹੈ। ਤਿਲਕ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਮੈਡੀਕੋਜ਼ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਸੀਰਪ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਵਿਕਰੇਤਾ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਫ ਸੀਰਪ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਪਰਚੀ ਮੰਗੇ ਹੀ ਸੀਰਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਦੇਹਰਾਖਾਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਖਾਂਸੀ ਦਾ ਸੀਰਪ ਮੰਗਣ ‘ਤੇ ਸਟੋਰ ਦੇ ਚਾਲਕ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਲਈ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਬੱਚੇ ਲਈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਪਰਚੀ ਲਏ ਦਵਾਈ ਮਿਲ ਗਈ।
ਐਫਡੀਏ ਨੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਸਲਾਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਪਯੋਗ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਜਿਸਟਰਡ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਪਰਚੀ ‘ਤੇ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਫ ਸੀਰਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਡੈਕਸਟ੍ਰੋਮੇਥਰਫਨ ਯੁਕਤ ਖਾਂਸੀ ਦਾ ਸੀਰਪ ਚਾਰ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤੀ ਗਿਆ ਹੈ।
ਡੈਕਸਟ੍ਰੋਮੇਥਰਫਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਗਲੇ ਹੁਕਮ ਤੱਕ ਰੋਕੇ ਜਾਣਗੇ। ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਰਿਸ਼ਿਕੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਨਗਰ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 6500 ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੇ ਦਵਾਈ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲਿਆ ਹੈ। ਹੋਲਸੇਲ ਕੈਮਿਸਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੰਜੀਵ ਤਨੇਜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਐਫਡੀਏ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਿਲਿਆਂ ਤੋਂ 63 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਜਾਂਚ ਲਈ ਭੇਜੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਲਦੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਟੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸੈਂਪਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸੀਰਪ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੋ, ਇਸ ਲਈ ਟੀਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦਵਾਈ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਡਾਕਟਰ ਦੀਆਂ ਪਰਚੀਆਂ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖਾਂਸੀ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾ ਵੇਚੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਹੁਕਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਰਾਜਕੀ ਦੂਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਲ ਰੋਗ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਚਓਡੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਰਸ਼ਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਵਾਇਰਲ ਪਨਪਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜ ਤੋਂ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ 10-12 ਦਿਨ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੜੀ, ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਟੀਕਾ ਲੱਗਾ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣ, ਚੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਾਉਣ, ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਹੀ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
