ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ –ਪਹਿਲਗਾਮ ‘ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਵੀਜ਼ੇ ਰੱਦ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਣ ਕਾਰਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੂਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਛੱਡਣ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਰੀਕ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਵੀਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਆਏ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਹੋਰ ਮੋਹਲਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ‘ਚ 11 ਸਾਲਾ ਮੁਹੰਮਦ ਆਲਿਆਨ ਸਿਸਕ-ਸਿਸਕ ਕੇ ਰੋਇਆ। ਆਲਿਆਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਮੰਮੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੰਮੀ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ। ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਮੰਮੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਵੇਂ ਰਹਾਂਗਾ? ਮੰਮੀ, ਕਿਰਪਾ ਕਰ ਕੇ ਜਲਦੀ ਆ ਜਾਓ!
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 10 ਸਾਲਾ ਜਾਇਨਾ ਆਪਣੀ ਨਾਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਆਈ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਮਾਰ ਦੇਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਸੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿਓ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਦੁਬਾਰਾ ਐਸੀ ਹਿਮਾਕਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਹੈ।
ਅਟਾਰੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਮੁਹੰਮਦ ਇਰਫਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਨਾਲ 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸਨ। “ਮੇਰਾ ਸਹੁਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਹੈ। ਪਹਿਲਗਾਮ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।” ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਜੈਨਬ ਤੇ ਜਨੀਸ਼ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਜੈਨਬ ਨੂੰ ਅਧਰੰਗ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਸਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸੀ। ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
“ਮੇਰੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਹੀ ਅਪੀਲ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖਤ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੇਗੁਨਾਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ, ਸਗੋਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ਦੁੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਰੋਂਦੇ ਹੋਏ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ 45 ਦਿਨ ਦਾ ਵੀਜ਼ਾ ਸੀ ਪਰ ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਮੁੜਨਾ ਪਿਆ। ਹੁਣ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਦਿਲ ਫਟ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਟਾਰੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ 237 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਗਏ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਏ 116 ਭਾਰਤੀ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਹੁਣ ਤਕ 537 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ 850 ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਇਹ ਖਾਸ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਏ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਕੋਲ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੀ। ਕੁਝ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਭਾਰਤੀ ਹੀ ਰੱਖਿਆ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਸੀਮਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਵੱਲੋਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਟਰੀਟ ਸੈਰੇਮਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹਰ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਰਿਟਰੀਟ ਦੇਖਣ ਲਈ 25 ਤੋਂ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਪਹਿਲਗਾਮ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਟਰੀਟ ‘ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਰਿਟਰੀਟ ਦੇਖੀ। ਰਿਟਰੀਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੀਮਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਵੱਲੋਂ ਗੇਟ ਬੰਦ ਰੱਖੇ ਗਏ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੇਂਜਰਾਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ।